Obsługa prawna - Kraków

Artykuły

 

Szczególny rodzaj tajemnicy adwokackiej - tajemnica obrończa


Czy tajemnica adwokacka powinna być bezwzględna i bezwarunkowa?

Tajemnica obrończa

Tajemnicza obrończa regulowana jest art. 178 Kodeksu Postępowania Karnego (dalej: k.p.k.), zgodnie z którego treścią nie wolno przesłuchiwać jako świadków: obrońcy albo adwokata lub radcy prawnego działającego na podstawie art. 245 § 1, co do faktów, o których dowiedział się udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę. Zeznania adwokata, które ujawniają tajemnicę obrończą nie mogą być w żadnym wypadku stanowić dowodu w sprawie. Tajemnica obrończa jest związana z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, które gwarantuje prawo do obrony przysługującego każdemu, przeciwko komu prowadzone jest postępowanie karne. Tajemnica obrończa została wyodrębniona z tajemnicy adwokackiej i objęta bezwzględną ochroną. Obejmuje ona swoim zakresem udzielenie porady prawnej pozostającej w związku z przedmiotem procesu. Należy jednak podkreślić, iż nie ma znaczenia, czy w chwili udzielania porady adwokat był już obrońcą oskarżonego, czy porada została udzielona przed formalnym podjęcie się sprawy. O tajemnicy adwokackiej możemy nawet mówić w sytuacji, gdy adwokat ostatecznie nie podjął się obrony.

A jak rozmumieć tajemnicą adwokacką sensu largo?

Inaczej wygląda sytuacja, gdy chodzi o tajemnicę adwokacką. Podług art. 6 ustawy - Prawo o adwokaturze jest ona bezwzględnie obowiązująca, ale sąd na podstawie art. 180 § 2 k.p.k. i spełnieniu ściśle określonych warunków może z tej tajemnicy adwokata zwolnić. Przepis odwołuje się do sytuacji, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu. Zgodnie z powszechnie prezentowym stanowiskiem w orzecznictwie, zwolnienie adwokata z tajemnicy stanowi wyjątek, co oznacza, że jego przesłanki powinny być interpretowane ściśle i każdorazowo zachodzi konieczność uzasadnienia skorzystania z regulacji wyjątkowej. Podkreśla się, iż niezbędność ta oznacza niemożliwość dokonania ustaleń przy pomocy innych środków dowodowych, przy jednoczesnym wyczerpaniu istniejących w danej sprawie źródeł dowodowych. Przyjmuje się przy tym, że dobro wymiaru sprawiedliwości nie wymaga uchylenia tajemnicy adwokackiej, gdy dotyczy to nie tyle drugorzędnej, co nawet trzeciorzędnej okoliczności o niewielkim znaczeniu dla rozstrzygnięcia w sprawie.

Czy są powody, aby utrzymywać podział na tajemnicę obrończą i tajemnicę adwokacką?

I tworzyć podzbiór tajemnicy obrończej z większego zbioru informacji, zaliczających się do tajemnicy adwokackiej? Przedstawiciele polskiej adwokatury od wielu lat wskazują na konieczność uwypuklenia zupełności, bezwzględności i bezwarunkowości tajemnicy adwokackiej, która mogłaby funkcjonować bez badania stosunku łączącego adwokata i jego klienta. Bo jak napisał kiedyś zasłużony dla palestry twórca najistotniejszych publikacji w zakresie etyki i deontologii adwokackiej Zdzisław Krzemiński: „Tajemnica - tak jak prawda - albo obowiązuje w formie kategorycznej, albo jej w ogóle nie ma. Tak jak nie ma ćwierć czy półprawdy, tak nie ma miejsca na częściową, czyli względną tajemnicę”.

Adwokat Michał Bielecki


pokaż wszystkie artykuły ››